www.cbplock.fora.pl

jaco

CB radio (ang. Citizen-Band – pasmo obywatelskie) – pasmo radiowe i urządzenia łączności (radiotelefony, anteny i osprzęt) pracujące w zakresie 27 MHz (11 metrów). Połączenia o zasięgu kilkudziesięciu kilometrów, a także możliwe łączności przez odbicie fali od jonosfery na kilka tysięcy kilometrów (łączność DX).

Historia i idea

W odróżnieniu od krótkofalarstwa, użytkownikiem CB radia może być każdy, bez konieczności posiadania licencji krótkofalarskiej (nadawczej). Historia CB radia sięga lat 40. XX wieku, kiedy to w USA w łączności dla potrzeb obywatelskich zaczęto eksperymentować w paśmie 460-470 MHz oraz 250 MHz, a później w paśmie 27 MHz, które jest używane do dnia dzisiejszego. Twórcą CB radia jest Al Gross, który w 1939 roku stworzył Walkie-talkie, a w 1943 pierwsze CB radio. W 1958 roku FCC przeznaczyła na ten cel pierwsze 23 kanały w paśmie 27 MHz.

W połowie lat sześćdziesiątych CB radio trafiło do Europy. W Polsce zaczęło być popularne dopiero w latach 90. XX wieku, choć wcześniej zaczęto produkować jednokanałowe ręczne radiotelefony. Na początku do użytku dopuszczonych było tylko 28 kanałów. Użytkownicy zaczęli używać ostatniego kanału jako kanału wywoławczego. Po rozszerzeniu pasma do 40 kanałów przeznaczenie "28" nie zmieniło się.

W Polsce do lipca 2004 roku, aby móc nadawać w paśmie CB, należało oprócz zakupu radiotelefonu uzyskać pozwolenie w PIR, potem w PAR, potem w URT, jeszcze później w URTiP, a następnie w UKE.

Obecnie, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2007 roku (Dz. U. z 2007 r. Nr 138, poz. 972), nadawanie na terenie Polski w zakresie częstotliwości 26,960-27,410 MHz nie wymaga uzyskania pozwolenia. Nie ma także obowiązku, w wypadku kontroli drogowej, okazywania świadectwa homologacji CB radia lub deklaracji zgodności CB radia z normą ETSI EN 300 135; ETSI EN 300 433[1].

Modulacja i moc nadawania

Do nadawania w paśmie CB w Polsce używa się radiotelefonu pracującego z modulacją AM lub FM nadającego z mocą do 4 W, a z modulacją SSB do 12 W PEP.

Częstotliwości

W Polsce do łączności w paśmie CB zostały przeznaczone częstotliwości od 26,960 MHz do 27,410 MHz (wg Dz. U. z 2007 r. Nr 138, poz. 972). Jest to tzw. "podstawowa czterdziestka", czyli 40 kanałów oddalonych od siebie co 10 kHz.

Pomiędzy niektórymi kanałami istnieje odstęp 20 kHz. Takie puste miejsca nazywane są "dziurami" i zwykle oznacza się je numerem poprzedzającego kanału razem z literką A. Kanały te to 3A, 7A, 11A, 15A oraz 19A. Ich istnienie wynika z zaszłości historyczno-technicznych, gdyż wczesne układy syntez częstotliwości stosowanych w CB radiach swoją konstrukcją wymuszały pozostawienie nieużywanych częstotliwości.

W tym podstawowym paśmie istnieje kilka kanałów przeznaczonych dla specjalnych zastosowań. Kanał o numerze 9 służy do wzywania pomocy i nazywany jest kanałem ratunkowym. Kanał o numerze 14 zwyczajowo bywa określany mianem śmietnika, gdyż większość prostych urządzeń zdalnego sterowania zabawek oraz radiotelefonów dostępnych w sklepach zabawkowych i na targowiskach pracuje właśnie na tym kanale. Kanał o numerze 19 służy do komunikacji między pojazdami i jest nazwany kanałem drogowym. W większości miast, jest grupa osób, które pomagają w pokonaniu trudności związanych z pokonaniem nieznajomości ulic i lokalizacji różnych miejsc docelowych.

Na dużym obszarze Polski jako kanał wywoławczy, czyli kanał na którym wywołuje się rozmówcę, a potem zmienia się częstotliwość w celu prowadzenia rozmowy, jest kanał 28 (aktualnie martwy, wyjątek stanowi Szczecin) – na niektórych obszarach kraju bywa także używany w tym celu kanał 15. Przyjęło się też, że kanał o numerze 2 wykorzystuje się do wzywania taksówek i łączności między nimi.

Ze względów technicznych w Polsce, częstotliwości kanałów przesunięte są o 5 kHz w dół, czyli w tak zwane "zera". Jest to spowodowane używaniem w dawnych jednokanałowych radiotelefonach (Tukan, Echo) rezonatorów kwarcowych o częstotliwościach zakończonych zerem. "Zera" i "piątki" zostały rozmieszczone w krajach Europy w taki sposób, aby po odbiciu sygnału od jonosfery wzajemnie nie przeszkadzać sobie w łącznościach. Między innymi dlatego na terenie RP mamy "zera". Zjawisko odbicia sygnału od jonosfery można zaobserwować u nas słuchając rozmów z Portugalii, Włoch czy Rosji.

Na świecie stosuje się, oprócz podstawowej "czterdziestki", dodatkowe częstotliwości od 25,610 MHz aż do 28,750 MHz (częstotliwości powyżej 28,000 MHz są międzynarodowo przyznane krótkofalowcom i nie mogą być używane przez inne służby). Okalają one niejako podstawowe czterdzieści kanałów i w Polsce ich używanie jest nielegalne. Mimo to używa się ich przede wszystkim do dalekich łączności DX, głównie z modulacją SSB.

Pasma częstotliwości CB radia:

* A – 26,060 do 26,500 MHz
* B – 26,510 do 26,950 MHz
* C – 26,960 do 27,400 MHz – tylko ten zakres częstotliwości, jest dopuszczony do użytkowania w Polsce.
* D – 27,410 do 27,850 MHz
* E – 27,860 do 27,990 MHz

W radiach z sześcioma "czterdziestkami", np. Pearce-Simpson Super Cheetach, Lafayette Typhoon II czy Midland Alan 87 (oraz ich klony), podstawowa czterdziestka jest oznaczona jako D, zaś poniżej wspomnianej A jest jeszcze dodatkowe 40 kanałów.

Urządzenia techniczne

Do przeprowadzania łączności wykorzystuje się radiotelefony przenośne (Alan 38, Alan 42 Multi), przewoźne (Cobra 19+, Alan 48+, Alan 100, Alan 199, President Herbert) oraz stacjonarne (Alan 555). W Polsce pierwszymi popularnymi jednokanałowymi radiotelefonami przenośnymi były Echo i Tukan. Rodzaje anteny stosowane w paśmie CB radia: bazowe, balkonowe, samochodowe, do radiotelefonów przenośnych. W przypadku stosowania urządzeń stacjonarnych bardzo przydatny okazuje się reflektometr (ang. SWR-meter) oraz tzw. matcher – pozwalający dopasować impedancję anteny do odbiornika.

Przepisy

Urządzeń typu CB można używać w Polsce bez pozwolenia / zezwolenia – wystarczy że spełniają one niezbędne wymagania i jest to odpowiednio potwierdzone[2].

Od pewnego czasu w Polsce obowiązuje zakaz wprowadzania do obrotu urządzeń Uniden 510, Uniden 520 i Midland-Alan 1001Z. Zakaz został wprowadzony przez Urząd Komunikacji Elektronicznej na skutek niespełniania przez te urządzenia wymaganych norm technicznych[3][4].

Aktualnie obowiązujące uregulowania prawne w Polsce nie zabraniają korzystania z urządzeń nadawczo-odbiorczych typu CB radio podczas kierowania pojazdem[5].

Organizacje CB radia

Na świecie istnieje wiele grup i organizacji zgromadzonych wokół CB radia. W Polsce popularnymi stowarzyszeniami jest PL-CB, Lima Oscar, WAUR. Istnieje też wiele grup zrzeszających amatorów dalekich łączności DX. Popularne kluby to polski ECHO-ECHO – pierwszy klub w Polsce, Sugar Mike, Zulu Tango, Black Dragon i zagraniczny Alfa Tango oraz Sugar Delta. Przy wywoływaniu stacji używa się głównie pseudonimu lub znaku przyznanego przez organizację zrzeszającą albo urząd.

CB kanał 9 (ratunkowy)

Kanał służący wyłącznie do wzywania pomocy w nagłych wypadkach. Nasłuch na nim prowadzą służby ratunkowe, a także ratownicy obywatelscy. W żadnym wypadku nie prowadź na tym kanale prywatnych rozmów.

CB kanał 19 (drogowy)

CB radio jeszcze niedawno miało więcej użytkowników radiotelefonów zainstalowanych stacjonarnie. W obecnym czasie wróciło do swoich "korzeni" czyli łączności mobilnej. Większość kierowców – użytkowników CB ma na trasie stale włączone radiotelefony na kanale 19. W ten sposób stale uzyskiwana jest informacja o stanie dróg, aktualnej sytuacji (utrudnieniach) w ruchu drogowym (np. kolizjach, wypadkach czy nieprzejezdnych drogach) i nie tylko (czyli o miejscach postoju policji oraz innych służb drogowych).

CB kanał 28 (bazowy)

Zwyczajowy kanał który w latach 90-tych był używany tylko do wywoływania. Również kanały 27 i 29 nie były wykorzystywane do prowadzenia rozmów z powody dużej czułości odbiorników bazowych. Obecnie używany dość często poza obszarami miast.

www.wikipedia.pl

CB RADIO - Citizens Band Radio można przetłumaczyć jako obywatelskie pasmo radiowe. Jest to system łączności z wykorzystaniem pasma 27 MHz (11m), który przy pewnych warunkach (propagacja) pozwala nawiązywać łączności z całym światem. Historia CB-RADIO sięga 1945 roku gdzie na kongresie radioamatorów w USA zaproponowano powołanie komitetu w celu stworzenia przepisów dla radia obywatelskiego. Zaproponowane zostały pasma częstotliwości 460 MHz i 470 MHz. W 1947 roku powstały pierwsze przepisy dla radia obywatelskiego (DOCKET 6651). Jednak szybko zorientowano się, że te częstotliwości nie były trafione i w 1948 roku zaproponowano nową częstotliwość 27 MHz. Jednak dopiero w 1958 roku zostały opublikowane przepisy dotyczące radia obywatelskiego. W 1959 roku w USA miesięcznie wydawano około 6 tysięcy pozwoleń. W latach 70 w USA nastąpił kryzys paliwowy. Ceny ropy, a zarazem paliw bardzo wzrosły. Rząd USA reagując na ta sytuację wprowadził przepisy ograniczające na drogach. Ograniczono dopuszczalne prędkości dla pojazdów samochodowych co miało owocować oszczędnościami w zużyciu paliwa. Kierowcy masowo zaczęli stosować CB-radio do informowania się o policyjnych patrolach i sytuacjach na drogach. Kilka lat później CB-radio przychodzi do Europy zachodniej. W owym czasie istniały przepisy telekomunikacyjne. Moc maksymalna urządzenia nie mogła przekraczać 0,5 W. Należało stosować modulację amplitudy (AM), a pracować na 12 kanałach (4-15). Dalszy upływ czasu zaowocował tym, że różne kraje pozmieniały te przepisy. Aby to uporządkować organizacja CEPT zaleciła używanie 40 kanałów, modulację częstotliwości (FM) oraz moc maksymalną 4 W. W Polsce przyjął się system zerowy. Częstotliwość kanału kończy się zerem w przeciwieństwie do krajów Europy zachodniej gdzie jest ona wyższa o 5 kHz.

Pracować można w emisji:

* (AM) - A3E: modulacja amplitudy,
* (FM) - F3E: modulacja częstotliwości,
* (SSB) - J3E: jednowstęgowa z wytłumiona nośną.

W Polsce rozwój CB następuje w 1989 r. Pracować można było w paśmie 27,120 MHz +/-0.6% co dawało zakres częstotliwości 26,95728-27,28272 MHz, podzielony na 28 kanałów. Ten ostatni dostępny kanał (28 - 27,280 MHz) zaczęto wykorzystywać jako wywoławczy. W 1991 roku została udostępniona pełna czterdziestka w zakresie częstotliwości 26,960-27,405 MHz. W tym czasie masowo powstają stacje bazowe oraz w mniejszym stopniu przewoźne. Co ciekawe w przypadku stacji przewoźnych więcej transceiver'ów montowano w autach osobowych niż ciężarowych. Legalne użytkowanie możliwe jest po rejestracji w:

* Państwowej Inspekcji Radiowej (PIR) III.1968 r. - 31.XII.1990 r.
* Państwowej Agencji Radiowej (PAR) 01.I.1991 r. - 06.X.2000 r.
* Urzędzie Regulacji Telekomunikacji (URT) 07.X.2000 r. - 31.III.2002 r.
* Urzędzie Regulacji Telekomunikacji i Poczty (URTiP) 01.IV.2002 r. - 13.I.2006 r.
* Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) 14.I.2006 r. - nadal (brak prawnego obowiązku uzyskania pozwolenia)

Rejestracji można było dokonać kiedy transceiver spełniał określone wymagania. Jeżeli posiał on homologację (świadectwo dopuszczenia do użytkowania) nie było problemów. Jeżeli ktoś zakupił transceiver bez homologacji lub homologacja utraciła ważność musiał odpłatnie zlecić badania. Jeżeli spełnione zostały wszystkie wymagania pozostała już tylko rejestracja odpowiednio w PIR, PAR, URT, URTiP. Stosowna, w owym czasie, instytucja wydawała pozwolenie na używanie i numer identyfikacyjny dla użytkownika. Za używanie urządzeń o mocy powyżej 150mW pobierane były opłaty roczne, na konto właściwej instytucji, w wysokości:

urządzenie stacjonarne o mocy wyjściowej nadajnika powyżej 150 mW:

* do 4 W - 60.000 zł (1991 r.); 6,00 zł (1995 r.); 9,00 zł (1996 r.);
* powyżej 4 W - 180.000 zł (1991 r.); 18,00 zł (1995 r.); 24,00 (1996 r.) zł;

urządzenie przewoźne o mocy wyjściowej nadajnika powyżej 150 mW:

* do 4 W - 36.000 zł (1991 r.); 3,60 zł (1995 r.); 6,00 zł (1996 r.);
* powyżej 4 W - 120.000 zł (1991 r.); 12,00 zł (1995 r.); 16,00 (1996 r.) zł

urządzenie przenośne o mocy wyjściowej nadajnika powyżej 150 mW:

* do 1 W - 18.000 zł (1991 r.); 1,80 zł (1995 r.); 3,00 zł (1996 r.);
* powyżej 1 W - 60.000 zł (1991 r.); 6,00 zł (1995 r.); 9,00 zł (1996 r.).

1995 r.

Zaczyna następować spadek zainteresowania tą formą łączności na rzecz rozwijającej się telefonii komórkowej oraz internetu. Jednak transceiver CB staje się coraz częstszym wyposażeniem aut ciężarowych.

2004 r.

30 lipca 2004 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Infrastruktury, z dnia 26 lipca 2004 r. / Dz. U. Nr 169, poz. 1774 /, zmieniające rozporządzenie w sprawie urządzeń radiowych nadawczych lub nadawczo-odbiorczych, które mogą być używane bez pozwolenia / Dz. U z 2002 r. Nr 138, poz 1162 /. Obowiązek uzyskania pozwolenia istniał do 29.VII.2004 r. Od 30.VII.2004 r. można było je używać bez Pozwolenia Radiowego wydawanego w tym czasie przez URTiP.

2005-2006 r.

CB powraca do łask za sprawą zniesienia przepisów nakazujących rejestrację transceiver'ów. Powstaje bardzo dużo stacji przewoźnych (mobilnych). Niestety ich rola, w większości przypadków, ogranicza się tylko do tzw. "antymiśka" (nasłuchiwania informacji o patrolach policji, inspekcji drogowej, służby celnej). Kanał 28 pozostaje trwale głuchy, zresztą na pozostałych kanałach usłyszenie rozmowy (łączności) prowadzonej na przyzwoitym poziomie to cud. Kultura słowa i wiedza techniczna nowych operatorów stacji mobilnych jest na zerowym poziomie. Stacji bazowych jest jak na lekarstwo. Starzy zapaleńcy stanowią już odsetek wszystkich użytkowników CB.

2007 r.

Wśród stacji mobilnych zaczynają królować, krótkie anteny na podstawach magnetycznych. Jakość modulacji tych stacji jest porażająca. "Operatorzy" urządzeń przewoźnych nie potrafią prawidłowo ustawić standardu obowiązującego (transceiver'y pracujące w trybie multistandard) w naszym kraju, a także nie mają pojęcia w jakiej emisji zazwyczaj się pracuje. Bardzo częstym przypadkiem jest używanie transceiver'a pracującego w emisji F3E (FM) w systemie piątkowym "5" do porozumiewania się ze stacjami pracującymi z emisją A3E (AM) w systemie zerowym "0". Często można usłyszeć użytkownika (nie operatora) transceiver'a CB wołającego co chwilę: "mobilku z czerwonej renówki, jak tam dróżka do (...). Świadczy to tylko o zerowej wiedzy tych osób w dziedzinie łączności prowadzonych w paśmie CB.

2008 r.

Pojawia się coraz więcej stacji bazowych, chociaż do ilości z lat 90 jeszcze bardzo daleka droga.

źródło: cbradio.devrise.com